پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی | سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی | سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان
ژاله آموزگار – استاد دانشگاه تهران و پژوهشگر زبانهای باستان در آیین دومین دورة جایزة «سرو ایرانی»، با اشاره به استواری فرهنگ ایرانی در طول تاریخ گفت: «سرزمینی داریم، که کم بزرگ نپرورده و فرهنگش شکاف برنداشته است. «سرو ایرانی» به برکت جوانان ایرانی، خشک نشدنی‌ست».
به گزارش «کتاب ایران»، آیین دوّمین دورة جایزة «سرو ایرانی» شامگاه یکشنبه، 5 مارت (15 اسفندماه) در تالار به نام فردوسی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران با حضور دکتر ژاله آموزگار، استاد دانشگاه تهران و پژوهشگر زبانهای باستان، دکتر مهدی رهبر و دکتر زوهره زرشناس برگزار شد.
این پژوهشگر زبانهای باستان گفت: «من ایرانیم، من با پاهای محکم روی خاک‌های این سرزمین راه می‌روم؛ من شما را دارم و شما، مرا. ما با وجود زبانهای محلی، تاریخ مشترک زبان رسمی، فردوسی، حافظ، شهریار، بیهقی، دماوند، بهر خزر مشترک و خلیج فارس مشترک داریم». وی افزود: «ما همگی با هم می‌نازیم، که به سرزمینی تعلق داریم، که از دیر باز مردمان آن خوش اندیشیده‌اند؛ سنگ و بت نپرستیده‌اند؛ در ژرفای اندیشه‌شان به خدایی فراسو ایمان داشته‌اند. ما با هم فرهنگ مشترک داریم، سرزمینی داریم، که کم بزرگ نپرورده است، فرهنگش شکاف برنداشته است. در میان آن دیواری نکشید و از گذشته‌مان واهمه نداشته باشید».
«ما یک فرهنگ مداوم داریم»
آموزگار ادامه داد: «ما یک فرهنگ مداوم داریم». ما همان کسانی هستیم، که کاخ پاسارگاد و ستون‌های تخت جمشید به دست ما بنا شده است و بر صخرة بیستون تاریخ نگاشته‌ایم و در ضمن، همانی هستیم، که زیباترین کاشی‌ها را در مسجد شیخ لطف‌الله به کار گرفته‌ایم؛ معماران ما اصفهان را نصف جهان کرده‌اند. این تداوم فرهنگی و نگسستگی فرهنگی است. مؤلف «اسطورة زندگی زردشت» اظهار کرد: «ما همیشه بوده‌ایم؛ گاهی به اجبار خاموش شده‌ایم، اما نمرده‌ایم، به موقع سر برافراشته‌ایم و گل کاشته‌ایم، ما با زنده نگاه داشتن آیین‌هایمان، نگذاشته‌ایم ریشه‌هایمان خشک شود. ما در بدترین شرایط ریزه‌کاری‌های فرهنگمان را در آغوش فشرده‌ایم، از جانمان شیرش داده‌ایم، تا همچنان بماند و ببالد». وی افزود: «از میان ما فردوسی‌ها سر برافراشته‌اند. فردوسی، پیکرتراش پیری، که پیکر فرهنگ و هویّت ایران را چنان خوش تراشید، که سرما و گرما بر آن خلل وارد نکند و تیشه‌ای کارگرش نشود و اگر خراشی برداشت، ما و شما ترمیمش کردیم و می‌کنیم. ما همگی مانای فردوسی را به نحوی در خود داریم؛ این مانا در دست من و شما می‌گردد.
«آرشپرور باشیم»
آموزگار گفت: «آرش داستانی، نمادی از من و شماست. فردوسی آرش است و همة وجودش را در «شاهنامه» می‌نویسد و پرتابش می‌کند، تا سایه‌بان من و شما شود، تا در زیر آن هویّتمان را فراموش نکنیم. ما همه آرشیم. حافظ آرش است؛ او فکر عمیق ایرانی را از لابلای سرودهای آسمانی‌اش جای می‌دهد، تا همه بدانند ما اهل تفکر بوده‌ایم. سعدی آرش است؛ جهان را درمینوردد و توشه برمیچیند، یاد می‌گیرد. داستان‌های او مثل می‌شود، تا همه بدانند جوانمردی را نباید کُشت». وی ادامه داد: «بیهقی آرش است؛ او وجودش را در داستان حسنک می‌ریزد، تا بدانیم و بخوانیم و عبرت بگیریم. دهخدا آرش است، که از شهر کوچک برمی‌خیزد و در گوشة اتاقش می‌دادش را می‌تراشد، بر فیش‌های خودبریده واژه می‌نویسد و این مجموعة افتخار‌آمیز ایجاد می‌شود. شهریار آرش است؛ همه زیبایی‌های کودک را در «حیدربابا» می‌ریزد، تا ما بدانیم چه مردم ساده‌دل و دوست‌داشتنی هستیم. او به معشوقش می‌گوید: «آمدی، جانم به قربانت»، تا معشوق را فراموش نکنیم». از نویسندگان کتاب «زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن» اظهار کرد: «ما مانای ایرانی را دست به دست می‌دهیم، تا ایران ما همیشه سرفراز بماند؛ ما فرّ ایرانی را با چنگ و دندان حفظ می‌کنیم. هر کداممان باید یک آرش و آرشپرور باشیم. پس بیایید، با هم پیمان ببندیم، سعی کنیم تفکری، که ضعیف شده را به زندگیمان وارد کنیم و باز درهای ترقّی را به روی خودمان بگشاییم. من جایزة «سرو ایرانی» را به دیده منّت می‌گذارم و به آرش‌هایمان می‌بالم».
در این آیین همچنین، دکتر رهبر با اشاره به آسیب مدرکگرايي در بین دانشجویان رشتة باستان‌شناسی، گفت: «امیدواریم، آیندة باستان‌شناسی به دست دانشجویان بانگیزه و فعال بوفتد، تا از نابسامانی فعلی خارج شود. دکتر زوهره زرشناس نیز در بارة خصوصیات اخلاقی و علمی دکتر ژاله آموزگار گفت. ژاله آموزگار در این آیین به عنوان استاد برتر و میلاد وندایی در بخش جوانان زیر 30 سال، تندیس دوّمین دوره از جایزة «سرو ایرانی» را دریافت کردند.
Жола Омӯзгор – устоди Донишгоҳи Теҳрон ва пажӯҳишгари забонҳои бостон дар ойини дувумин давраи Ҷоизаи «Сарви эронӣ», бо ишора ба устувории фарҳанги эронӣ дар тӯли таърих гуфт: «сарзамине дорем, ки кам бузург напарварда ва фарҳангаш шикоф барнадоштааст. «Сарви эронӣ» ба баракати ҷавонони эронӣ, хушкнашуданист».
Ба гузориши «Китоби Эрон», ойини дувумин давраи Ҷоизаи «Сарви эронӣ» шомгоҳи якшанбе, 5 март (15 исфандмоҳ) дар толори ба номи Фирдавсии донишкадаи адабиёт ва улуми инсонии Донишгоҳи Теҳрон бо ҳузури доктор Жола Омӯзгор – устоди Донишгоҳи Теҳрон ва пажӯҳишгари забонҳои бостон, доктор Маҳдии Раҳбар ва доктор Зуҳра Заршинос баргузор шуд.
Ин пажӯҳишгари забонҳои бостон гуфт: «ман эрониам, ман бо поҳои муҳкам рӯйи хокҳои ин сарзамин роҳ меравам; ман шуморо дорам ва шумо – маро. Мо бо вуҷуди забонҳои маҳаллӣ, таърихи муштараки забони расмӣ, Фирдавсӣ, Ҳофиз, Шаҳриёр, Байҳақӣ, Дамованд, баҳри Хазари муштарак ва халиҷи Форси муштарак дорем». Вай афзуд: «мо ҳамагӣ бо ҳам менозем, ки ба сарзамине тааллуқ дорем, ки аз дер боз мардумони он хуш андешидаанд; сангу бут напарастидаанд; дар жарфои андешаашон ба худое фаросӯ имон доштаанд. Мо бо ҳам фарҳанги муштарак дорем, сарзамине дорем, ки кам бузург напарвардааст, фарҳангаш шикоф барнадоштааст. Дар миёни он деворе накашеду аз гузаштаамон воҳима надошта бошед».
«Мо як фарҳанги мудовим дорем»
Омӯзгор идома дод: «мо як фарҳанги мудовим дорем». Мо ҳамон касоне ҳастем, ки кохи Посоргод ва сутунҳои Тахти Ҷамшед ба дасти мо бино шудааст ва бар сахраи Бесутун таърих нигоштаем ва дар зимн, ҳамоне ҳастем, ки зеботарин кошиҳоро дар масҷиди шайх Лутфуллоҳ ба кор гирифтаем; меъморони мо Исфаҳонро нисфи ҷаҳон кардаанд. Ин тадовуми фарҳангӣ ва нагусастагии фарҳангӣ аст. Муаллифи «Устураи зиндагии Зардушт» изҳор кард: «мо ҳамеша будаем; гоҳе ба иҷбор хомӯш шудаем, аммо намурдаем, ба мавқеъ сар барафроштаем ва гул коштаем, мо бо зинда нигоҳ доштани ойинҳоямон, нагзоштаем решаҳоямон хушк шавад. Мо дар бадтарин шароит резакориҳои фарҳангамонро дар оғӯш фишурдаем, аз ҷонамон шираш додаем, то ҳамчунон бимонаду биболад». Вай афзуд: «Аз миёни мо Фирдавсиҳо сар барафроштаанд. Фирдавсӣ – пайкартароши пире, ки пайкари фарҳанг ва ҳувияти Эронро чунон хуш тарошид, ки сармову гармо бар он халал ворид накунад ва тешае коргараш нашавад ва агар хароше бардошт, мову шумо тармимаш кардем ва мекунем. Мо ҳамагӣ монои Фирдавсиро ба наҳве дар худ дорем; ин моно дар дасти ману шумо мегардад.
«Орашпарвар бошем»
Омӯзгор гуфт: «Ораш достоне, намоде аз ману шумост. Фирдавсӣ Ораш аст ва ҳамаи вуҷудашро дар «Шоҳнома» менависаду партобаш мекунад, то соябони ману шумо шавад, то дар зери он ҳувиятамонро фаромӯш накунем. Мо ҳама Орашем. Ҳофиз Ораш аст; ӯ фикри амиқи эрониро аз лобалои сурудҳои осмониаш ҷой медиҳад, то ҳама бидонанд мо аҳли тафаккур будаем. Саъдӣ Ораш аст; ҷаҳонро дарменавардад ва тӯша бармечинад, ёд мегирад. Достонҳои ӯ масал мешавад, то ҳама бидонанд ҷавонмардиро набояд кушт». Вай идома дод: «Байҳақӣ Ораш аст; ӯ вуҷудашро дар достони Ҳасанак мерезад, то бидонему бихонем ва ибрат бигирем. Деҳхудо Ораш аст, ки аз шаҳри кӯчак бармехезаду дар гӯшаи утоқаш медодашро метарошад, бар фишҳои худбурида вожа менависаду ин маҷмӯаи ифтихоромез эҷод мешавад. Шаҳриёр Ораш аст; ҳама зебоиҳои кӯдакро дар «Ҳайдарбобо» мерезад, то мо бидонем чи мардуми содадилу дӯстдоштанӣ ҳастем. ӯ ба маъшуқаш мегӯяд: «омадӣ, ҷонам ба қурбонат», то маъшуқро фаромӯш накунем». Аз нависандагони китоби «Забони паҳлавӣ, адабиёт ва дастури он» изҳор кард: «мо монои эрониро даст ба даст медиҳем, то Эрони мо ҳамеша сарфароз бимонад; мо фарри эрониро бо чангу дандон ҳифз мекунем. Ҳар кадомамон бояд як Ораш ва Орашпарвар бошем. Пас биёед, бо ҳам паймон бибандем, саъй кунем тафаккуре, ки заиф шударо ба зиндагимон ворид кунем ва боз дарҳои тараққиро ба рӯи худамон бигушоем. Ман ҷоизаи «Сарви эронӣ»-ро ба дида миннат мегузорам ва ба Орашҳоямон меболам».
Дар ин ойин ҳамчунин, доктор Раҳбар бо ишора ба осеби мадракгароӣ дар байни донишҷӯёни риштаи бостоншиносӣ, гуфт: «умедворем, ояндаи бостоншиносӣ ба дасти донишҷӯёни боангеза ва фаъол биуфтад, то аз нобасомонии феълӣ хориҷ шавад. Доктор Зуҳра Заршинос низ дар бораи хусусиёти ахлоқӣ ва илмии доктор Жола Омӯзгор гуфт. Жола Омӯзгор дар ин ойин ба унвони устоди бартар ва Милод Вандоӣ дар бахши ҷавонони зери 30 сол, тандиси дувумин давра аз Ҷоизаи «Сарви эронӣ»-ро дарёфт карданд.
